Asset-Herausgeber

null Áp dụng pháp luật khi giải quyết theo thủ tục phúc thẩm đối với quyết định của tòa án sơ thẩm bị kháng cáo, kháng nghị

Chi tiết bài viết VKS_ANNINH_TRATTU_CHUYENVUAN

Áp dụng pháp luật khi giải quyết theo thủ tục phúc thẩm đối với quyết định của tòa án sơ thẩm bị kháng cáo, kháng nghị

Áp dụng pháp luật khi giải quyết theo thủ tục phúc thẩm đối với quyết định của tòa án sơ thẩm bị kháng cáo, kháng nghị

====

Trong quá trình giải quyết theo trình tự phúc thẩm đối với quyết định của Tòa án  cấp sơ thẩm bị kháng cáo, kháng nghị làm nảy sinh tình huống pháp lý, khi đối chiếu với các quy định cụ thể của luật tố tụng dân sự thì còn có một số cách hiểu khác nhau theo quy định tại Điều 314 của Bộ luật tố tụng dân sự.

Tình huống pháp lý như sau:

Theo Quyết định đình chỉ giải quyết vụ án dân sự số: 202/2024/QĐST-DS ngày 16 tháng 11 năm 2023 của Tòa án nhân dân huyện T, về việc “Tranh chấp ranh giới quyền sử dụng đất” giữa các đương sự:

Nguyên đơn: ông Phạm Văn H, sinh năm 1951.

Địa chỉ cư trú: Số 68, đường N, khóm T, thị trấn T, huyện T, tỉnh Đồng Tháp.

Bị đơn: Ông Nguyễn Văn T, sinh năm 1969.

Địa chỉ cư trú: Số 65, khóm T, thị trấn T, huyện T, tỉnh Đồng Tháp.

Ảnh sưu tập trên Internet

Sau khi Tòa án cấp sơ thẩm ban hành quyết định đình chỉ giải quyết vụ án số 202/2023/QĐST-DS ngày 16/11/2023 (lý do người khởi kiện rút toàn bộ yêu cầu khởi kiện theo quy định tại điểm c khoản 1 Điều 217 của Bộ luật Tố tụng dân sự). Trong thời hạn luật định, do không đồng ý với quyết định đình chỉ vụ án nêu trên, bị đơn ông Nguyễn Văn T có đơn kháng cáo đối với quyết định đình chỉ vụ án. Do đó, Tòa án cấp sơ thẩm chuyển hồ sơ để xem xét theo trình tự phúc thẩm.

Trong quá trình Tòa án cấp phúc thẩm thụ lý và đang xem xét đối với kháng cáo của đương sự thì khi đã có quyết định mở phiên họp phúc thẩm, ông T kháng cáo có đơn xin rút toàn bộ kháng cáo đối với quyết định đình chỉ của Tòa án cấp sơ thẩm.

Do đó, tại cấp xét xử phúc thẩm khi xét xử phúc thẩm có quan điểm khác nhau về việc áp dụng pháp luật để ra phán quyết đối với kháng cáo của đương sự.

Căn cứ thứ nhất:

Thủ tục phúc thẩm đối với quyết định của Tòa án cấp sơ thẩm bị kháng cáo, căn cứ quy định tại khoản 5 Điều 314 Bộ luật Tố tụng dân sự quy định:

“5. Khi xem xét quyết định của Tòa án cấp sơ thẩm bị kháng cáo, kháng nghị, Hội đồng phúc thẩm có quyền:

a) Giữ nguyên quyết định của Tòa án cấp sơ thẩm;

b) Sửa quyết định của Tòa án cấp sơ thẩm;

c) Hủy quyết định của Tòa án cấp sơ thẩm và chuyển hồ sơ vụ án cho Tòa án cấp sơ thẩm để tiếp tục giải quyết vụ án.”

Theo như mẫu số 72-DS (Ban hành kèm theo Nghị quyết số 01/2017/NQ-HĐTP ngày 13 tháng 01 năm 2017 của Hội đồng Thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao), Quyết định giải quyết việc kháng cáo đối với quyết định đình chỉ giải quyết vụ án thì phần căn cứ để ra quyết định là Căn cứ vào Điều 314 của Bộ luật Tố tụng dân sự.

Đối chiếu với quy định tại Điều 314 thì không có quy định về việc đương sự rút kháng cáo đối với quyết định, cụ thể là quyết định đình chỉ giải quyết vụ án của Tòa án cấp sơ thẩm, do đó Tòa án cấp phúc thẩm vẫn phải xem xét kháng cáo của đương sự để ra các quyết định cuối cùng theo đúng quy định tại khoản 5 Điều 314 Bộ luật Tố tụng dân sự chứ không được đình chỉ việc xét xử phúc thẩm.

Căn cứ thứ hai:

Do trong quá trình giải quyết án phúc thẩm đương sự rút toàn bộ yêu cầu kháng cáo đối với quyết định đình chỉ giải quyết vụ án của Tòa án cấp sơ thẩm mà Tòa án cấp phúc thẩm đang xem xét, do vậy Hội đồng phúc thẩm cần áp dụng Điều 289, Điều 295 của Bộ luật Tố tụng dân sự để đình chỉ xét xử phúc thẩm vụ án.

Việc đình chỉ xét xử phúc thẩm trước khi mở phiên tòa do Thẩm phán Chủ tọa phiên tòa quyết định, tại phiên tòa do Hội đồng xét xử quyết định (Khoản 3 Điều 284 Bộ luật Tố tụng dân sự);

Tại khoản 1 Điều 289 Bộ luật Tố tụng dân sự quy định Tòa án cấp phúc thẩm ra quyết định đình chỉ xét xử phúc thẩm vụ án hoặc một phần vụ án trong các trường hợp sau đây:

(b) Người kháng cáo rút toàn bộ kháng cáo hoặc Viện kiểm sát rút toàn bộ kháng nghị;

Khoản 2 Điều 289 quy định: “Trường hợp người kháng cáo rút toàn bộ kháng cáo hoặc Viện kiểm sát rút toàn bộ kháng nghị trước khi Tòa án cấp phúc thẩm ra quyết định đưa vụ án ra xét xử phúc thẩm thì Thẩm phán được phân công làm chủ tọa phiên tòa ra quyết định đình chỉ xét xử phúc thẩm; trường hợp người kháng cáo rút toàn bộ kháng cáo, Viện kiểm sát rút toàn bộ kháng nghị sau khi Tòa án cấp phúc thẩm ra quyết định đưa vụ án ra xét xử phúc thẩm thì Hội đồng xét xử phúc thẩm ra quyết định đình chỉ xét xử phúc thẩm”.

Như vậy, khi đối chiếu các quy định của Bộ luật Tố tụng dân sự thì trong mọi trường hợp đương sự có kháng cáo sau đó rút yêu cầu kháng cáo (việc rút yêu cầu kháng cáo là tự nguyện), thì về nguyên tắc Tòa án cấp phúc thẩm phải ra quyết định đình chỉ xét xử phúc thẩm. Do vậy, tại tình huống pháp lý nêu trên, Hội đồng xét xử phúc thẩm ra quyết định đình chỉ xét xử phúc thẩm việc giải quyết kháng cáo đối với quyết định đình chỉ giải quyết vụ án là đảm bảo các quy định pháp luật và cũng đảm bảo nguyên tắc tự định đoạt của đương sự trong giải quyết các vụ án dân sự.

Tại Điều 314 Bộ luật Tố tụng dân sự 2015 đã quy định đầy đủ thủ tục phúc thẩm đối với quyết định của Tòa án cấp sơ thẩm bị kháng cáo, kháng nghị, biểu mẫu số 72-DS (Ban hành kèm theo Nghị quyết số 01/2017/NQ-HĐTP ngày 13 tháng 01 năm 2017 của Hội đồng Thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao) đã hướng dẫn áp dụng các quy định này;

Tuy nhiên, tại khoản 5 Điều 314 Bộ luật Tố tụng dân sự lại không đưa ra tình huống pháp lý nếu đương sự rút kháng cáo, Viện kiểm sát rút kháng nghị thì Hội đồng xét xử phúc thẩm phải áp dụng căn cứ nào để ban hành quyết định phúc thẩm (cụ thể đây là đình chỉ xét xử phúc thẩm).

Đây là một trong các vướng mắc, khó khăn, dẫn đến còn có quan điểm khác nhau khi áp dụng pháp luật và áp dụng biểu mẫu hướng dẫn khi xem xét theo trình tự phúc thẩm việc giải quyết kháng cáo (kháng nghị) đối với quyết định đình chỉ giải quyết vụ án. Do vậy cần có những quy định bổ sung hoặc hướng dẫn áp dụng pháp luật nhằm khắc phục và hoàn thiện pháp luật tố tụng dân sự về vấn đề này.

Trên đây là bài viết về trao đổi trong việc áp dụng pháp luật của Bộ luật Tố tụng dân sự 2015.

Phước Dư – Phòng 9

Thông nhất